De Publieke Zaak toch weer politiek verslaafd

Hij stond er fraai en symbolisch: Mickey Huijbregtsen, net hersteld van een zware ziekte, krukken bij de hand, duidelijk verzwakt, maar tegelijk fier en monter en met een persoonlijke drive. Hij stond daar als initiatiefnemer van De Publieke Zaak, een netwerk dat aanpalend is aan Public SPACE: ook privaat van karakter, ook gericht op de samenleving en uitgaand van vernieuwd burgerschap en ook opbouwend kritisch over waar Nederland nu staat. Maandagavond 2 februari 2009 was de presentatie van de boekbundel van De Publieke Zaak, waaraan ik ook een bijdrage heb geleverd over publiek leiderschap. Ik behandel kortweg de vraag waarom de Amerikanen extremere persoonlijkheden als leider krijgen (Obama, Bush/Cheney) dan wij (vanaf Lubbers via Kok naar Balkenende) en waarom dat niet zo erg is: wij hebben alternatieve leiders in en voor de samenleving.
Het optreden van Mickey Huijbregtsen was symbolisch voor waar het hier omgaat: persoonlijke passie, individueel doorzettingsvermogen, burgerschap is een ambt (Herman van Gunsteren) dat je niet met rust laat en ook niet zomaar valt ‘uit’ te zetten. Toch was in de hele enscenering van de avond de Nederlandse verslaving aan de politiek weer goed te zien. Als hoofdingrediënt van de avond had men namelijk een panelgesprek op de radio bedacht met twee fractievoorzitters uit de Tweede Kamer: Mariette Hamer en Alexander Pechtold. Hoezeer deze ook hun best deden, het bleef toch vooral een politiek steekspelletje, professioneel gebracht, maar met veel minder individuele passie en betrokkenheid dan Huijbregtsen had laten zien. Terwijl dat het kernelement van de civil society is. Uiteraard ging het gesprek ook meer over ‘Haagsche‘ mores en issues dan over de samenleving. Dat krijg je als je twee fractievoorzitters bij elkaar zet. Het miste daarmee volledig het te maken punt: een oproep en verkenning tot een betere inbreng van burgers en samenleving moet allereerst geadresseerd worden door diezelfde burgers en niet door professionele politici. Maar heel Nederland, vooral ook de media, zijn nu eenmaal gewend dat het adres voor welke oproep dan ook voor de publieke zaak altijd de politiek is, ook al staat die in dit geval enigszins buiten spel of is zelfs een deel van het probleem. Hoe komen we daar in burgersnaam vanaf?