Modellen voor een Nationale Strategie

We moeten naar een andere blik op onszelf, op ons bedrijfsleven, op onze overheid. Dit is geen vrijblijvende oproep: de diepe onzekerheid van de middenklasse over de nationale houdbaarheid van onze zekerheden tegenover de huidige crisis en het beroep op de bestuurlijke elite van Nederland tot een krachtig antwoord zal zich hoe dan ook politiek en in publieke opinie vertalen.
Dan helpt het enige scenario’s of modellen achter de hand te hebben om naar verschillende sectoren te kijken. Ik zie er drie:

1. Het Europees Project Voluit: De markt eerst, nationale grenzen moeten daarvoor wijken, ondernemingen moeten in heel Europa gelijk kunnen opereren en concurreren, dat maakt hen sterker en daarmee ook onze nationale economie. Dit doen we voor zoveel mogelijk sectoren, op een paar evidente, maar beperkte uitzonderingen na. Voor ons als Nederland resteert dan wat ik heb genoemd het Wimbledon-model. Onze Rotterdamse haven is daarvan nu al een goed voorbeeld van: vrijwel geen enkele daar opererende onderneming is in Nederlandse handen.
2. Het Europees Project, maar met Nationale Restricties: Vanuit de nationale overheden wordt gedefinieerd wat zij strategisch vinden voor hun land. Hierop is Europees beleid en ingrijpen niet toegestaan. Bij energie hadden we dat al goed gedefinieerd! Het tegenhouden van de privatisering van Schiphol hoort hier ook bij. De grote Europese landen zaten altijd al op dit model.
3. Nationale kampioenen: Een aanvallende en toekomstgerichte variant: Waarmee gaat Nederland de komende jaren geld verdienen, het beter doen dan het buitenland, inspelen op nieuwe verhoudingen? Daar dan ook bouwen aan stevige, agressieve internationaal opererende ondernemingen op publiek-private basis, met dwang en regie achter de hand.

Ik zet in op de derde variant: de Nationale kampioenen als de enige juiste route. Het voordeel is ook dat we dan niet meer hoeven te luisteren naar al die economen die geen enkele crisis hebben zien aankomen, maar met hun nieuwe ideetjes nu toch weer de scenario’s 1 en 2 – onbewust – aan het promoten zijn. Enige zelfbezinning en vooral stilte daar zou niet misstaan.