Disruptief burgerschap
Crisis en civil society (1)
Op heel veel plaatsen participeert Public SPACE nu in debatten en conferenties over de effecten van de crisis op ons land. Gezien onze missie natuurlijk vaak ook over de mogelijke rol van de burgers zelf en hun verbanden, kortweg ook wel aangeduid als civil society. Recent was dat nog voor het ROI in het kader van een trainingsprogramma voor de topvrouwen van de FNV (een prachtige actie om meer allochtone vrouwen in de top van de FNV te krijgen, over civil society gesproken!) en een programma over nieuw leiderschap voor professionals op verzoek van Sandra Lutchman, lid van de Denktank, maar ook directeur van Common Purpose. Ook mijn jaarlijkse bijdrage aan de Philantropic Studies van Theo Schuyt aan de VU kan ik rekenen tot zo’n moment van bezinning op onze civil society.
Een paar zaken vallen op:
- De civil society is nooit zo sterk dat ze de rol van de collectief georganiseerde solidariteit en sociale zekerheid kan overnemen, mochten daar gaten in gaan vallen door bezuinigingen;
- wel kan ze aanvullend zijn en bepaalde speerpunten of doelgroepen eerste hulp geven, zoals de Voedselbanken aantonen en sommige goede doelen fondsen;
- heel veel mensen in Nederland bezitten nog burgerschapswaarden en zijn graag bereid in tijden van nood te denken aan buurman/-vrouw, verre familie, ex-collega’s, ook door bijdragen in natura (in the flesh) en niet alleen door donaties en giften.
Veel van mijn gehoor bestond dus uit dertigers en professionals, zeer carrièrebewust, zeer planmatig, zeer goed opgeleid en bewust van de wereld. Dan is het erg hoopgevend dat ze zich nog steeds goed burger willen voelen. Wel worstelen ze allemaal met de vraag waar in dat overgereguleerde, overbureaucratische, over-zekere Nederland dan nog hun toegevoegde waarde kan liggen en, vooral, of al die instituten daar wel op zitten te wachten. Dit staat in schril contrast met de USA waar recent de Edward Kennedy Serve America Act is aangenomen die vrijwilligerswerk in en voor de public service expliciet aanmoedigt en een stimuleringsprogramma van 5.7 miljard dollar omvat.