De rol van de raad van toezicht bij innovatie

De samenleving is in een hoog tempo aan het veranderen. De sectoren zorg en welzijn zijn daar geen uitzondering op. Technologische ontwikkelingen leiden tot nieuwe vragen en maken dat burger, overheid en markt zoekende zijn naar hoe zij zich tot elkaar verhouden

Een werkgroep van deskundigen en toezichthouders heeft zich, op verzoek van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders op de Zorg (NVTZ) in 2019 gebogen over de belangrijkste thema’s omtrent innovatie en de betekenis voor raden van toezicht. Steven de Waal maakte daar deel van uit. Hij kon met name benadrukken dat de digitale revolutie gaat leiden tot verandering van het media landschap, de opinie- en organisatie-macht van burgers en patiënten en dus, op den duur, tot andere bestuurlijke opstelling en verhoudingen (meer burgermacht). Deze elementen zijn natuurlijk ontleend aan zijn laatste boek (2018) waarover hij wereldwijd lezingen houdt, ook in debatten en congressen over gezondheidszorg. Zijn kernboodschap was ook hier natuurlijk, net als in het boek: ‘It’s not technology, stupid, it is mentality and training’. Veel daarvan is terecht gekomen in de aanbevelingen aan de Raden van Toezicht in de zorg.

Handreiking

Het interne toezicht dient de ontwikkelingen in de samenleving en de betekenis hiervan voor de eigen organisatie te volgen. De toezichthouder moet daarom alert blijven op technologische bewegingen. Samen met het bestuur verkent de toezichthouder de invloed van deze technologische ontwikkelingen op de omgeving. Daarbij is het heel belangrijk dat toezichthouder en bestuurder het eens zijn over de visie op innovatie en de strategische betekenis van deze innovaties. In deze publicatie van de NVTZ (Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in Zorg & Welzijn) wordt een handreiking gegeven hoe raden van toezicht aandacht kunnen geven aan met name technologische innovatie.

Werkgroep

De werkgroep bestond uit de volgende leden: Frits Barneveld Binkhuysen, Maarten den Braber, Annelien Bredenoord, Eras Draaijers, Willem den Hartog, Trude Maas en Steven de Waal. Vanuit het NVTZ bureau waren Marius Buiting (directeur) en Michiel Vader (ambtelijk secretaris en tevens schrijver van deze publicatie) betrokken.

Vijf themavelden

Innovatie is een moeilijk te bevatten begrip. De werkgroep heeft er daarom voor gekozen vijf themavelden te onderzoeken:

1. Veranderende kijk op gezondheid
2. Ethische vraagstukken
3. Anders organiseren
4. De mens in de organisatie
5. Data stewardship

Centraal staat het motto van het laatste NVTZ-lustrum: ‘van waarde blijven’. Deze uitdrukking omschrijft de noodzaak tot innovatie voor een organisatie. Een organisatie kan alleen van waarde blijven als zij zichzelf voortdurend aanpast en vernieuwt. Tegelijkertijd moeten de door de organisatie opgebouwde waarden bewaakt worden.

In het rapport wordt elk themaveld kort beschreven, welke trends en ontwikkelingen zien we en hoe beïnvloeden deze de rol van de Raad van Toezicht? Die veranderde rol van de RvT wordt praktisch vertaald naar een reeks vragen die helpen om de positie en strategie van de organisatie te onderzoeken en vorm te geven.

Download hier het volledige rapport De rol van de raad van toezicht bij innovatie