Dodelijk feesten in de publieke ruimte

Velen in Nederland hebben zich de ‘aanslagzelfmoord’ op Koninginnedag in Apeldoorn erg aangetrokken. Een verjaardagsfeest van nationale allure werd wreed verstoord. Na deze moord op een zeer symbolische plek en moment, heeft er inmiddels ook rouwverwerking plaatsgehad in de publieke ruimte. Nederland heeft inmiddels een recente geschiedenis van publieke doden en gewonden. Een soort zijn de door politieke overtuigingen gedreven individuele moordaanslagen (Fortuyn, van Gogh). Maar er is meer. Geplaatst in het rijtje Vuurwerkramp Enschede, Cafebrand Volendam, Grachtentrap incident Utrecht begint zich een gruwelijke rode draad te weven: dit zijn allemaal doden in omgevingen die met feesten en entertainment te maken hebben.
Vuurwerk steken we alleen nog maar af bij feesten, zoals met nieuwjaar. Daarom slaan we dat gevaarlijke spul op. De cafébrand had te maken met overvolle feesten in kleine cafés met een laag plafond. Het grachtentrapincident ontstond omdat in de monumentale binnenstad van Utrecht een groot feest met muziek en toerschouwers werd opgetuigd. Karst T. reed in volle vaart een feestvierende menigte in op een publieke feestdag. Naast deze dodelijke ongevallen is er nog meer geweld dat met entertainment verbonden is: hooligans bij het voetbal, gewonden bij popconcerten en bij horecagelegenheden in het weekend.

Feesten maken de publieke ruimte gevaarlijk

Onze publieke ruimte wordt, zo lijkt het, vooral gevaarlijk door de grote feesten die we houden. Iets wat elke burgemeester zal beamen. De meest eenvoudige verklaring voor dit fenomeen is dat we vrijwel iedere andere vorm van grof geweld in de publieke ruimte zo hebben weten in te dammen dat alleen nog rond massale toestroom van mensen en dus bij feesten er onveiligheid optreedt. Zelfgekozen gevaar in een feestelijke omgeving. Een wel heel hoge prijs voor het recht op massale ontspanning en volksvermaak. De meer fundamentele analyse zegt dat publieke onveiligheid die voortkomt uit andere oorzaken, zoals stakingen of politieke tegenstellingen in ons goed georganiseerde, coalitie gerichte land niet langer nodig zijn. Het is vreemd: een land dat zo veilig is, zo lang al nauwelijks geweld kent op het eigen grondgebied, krijgt zijn onveiligheid alleen nog bij feesten. Hadden de Kerken toch gelijk door zondebesef en feesten aan elkaar te koppelen?