Lezing 'Wat is er aan de hand met onze democratie?' voor Probus Waalwijk

Op 15 maart verzorgde Steven de Waal een inleiding (download zijn presentatie) en leidde een debat met de leden van Probus Waalwijk en omgeving (zijn geboorteplaats) over de stand van zaken en de heersende ongerustheid over onze democratie. Dit varieert van kritiek op de vormgeving (eens in de vier jaar stemmen op beroepspolitici is niet zo’n bijzondere inbreng in deze tijd van snelle ontwikkelingen, informatiestromen en flexibele arbeid) tot ongerustheid over de uitkomst (‘Gaat het volk nu ineens een contraire mening hebben t.o.v. de elite en de deskundigen?’ of ‘Welke politicus is eigenlijk nog wel te vertrouwen?’).
Voor Steven de Waal sluit dit aan op zijn analyse vanuit de introductie van de term ‘de disruptieve burger’: disruptie is niet beperkt tot de marktsector, maar verandert door de sociaal-technologische revolutie daaronder ook de mentaliteit van alle burgers, dus ook kiezers. Iedereen is nu gewend aan krachtige persoonlijke computers, voortdurend bij de hand: snelle communicatie en groepsvorming, directe toegang tot eigen media en TV, film en beelden, deelname aan wereldwijde communities, directe toegang tot alle informatie en kennis. Die wereld van zelfregie, zelfsturing, zelfinformatie wil de burger ook richting de politiek. Tot aan een heel persoonlijke connectie via datzelfde kanaal: diezelfde technische omwenteling verklaarde het succes van Trump in de USA verkiezingen. Naast de traditionele media als kranten, TV en radio, is er nu dus een nieuw informatie- en communicatiekanaal, waarvan het belangrijkste kenmerk is dat het direct in handen is van burgers en burgers onderling, al is er ook manipulatie door commerciële partijen en wellicht zelfs vijandige overheden. Iedereen die echter met droge ogen beweert dat de oude kanalen geen manipulatie kenden is of gewoon dom of naïef of heeft belang bij het verhullen van die manipulaties. De disruptieve burger heeft dus een machtig nieuw instrument in handen, leidend tot eigen agendering, eigen collectieve meningsvorming, eigen contra-expertise tegen de manipulaties in de oude kanalen en ook tot collectieve zelforganisatie, zoals in Nederland goed te zien was bij de #POinActie beweging.
Hij schreef hierover recent een essay in Financieel Dagblad.
Steven de Waal ontwikkelde deze gedachtelijn allereerst voor de publieke dienstverlening. Dat leidde dus tot een oproep tot co-productie, co-creatie en ook zelforganisatie op terreinen als zorg, onderwijs, wonen en energie. Dit is neergeslagen in zijn laatste boek met de veel geciteerde titel: ‘Burgerkracht met Burgermacht’ (Boom 2015). Probus constateert terecht dat dit ook zeer sterk de huidige democratie raakt. Met name het indirecte, trage en onduidelijke karakter van de vertegenwoordigende democratie, vergeleken met de eerste Atheense democratie van zo’n 2300 jaar geleden, valt de burgers toenemend tegen.
Aansluitend op inmiddels vele internationale lezingen die De Waal over dit thema gaf, gaat ook zijn inleiding voor Probus Waalwijk hier verder op in. Hij ging er vervolgens graag over in debat met de aanwezigen waarvan velen met bestuurlijke en betrokken ervaring en met sterke belangstelling in economie en publieke dienstverlening in Nederland.
Toegankelijk voor leden