Nieuw publiek leiderschap: strategische noodzaak

Publiek leiderschap wordt steeds meer getest, niet alleen door wereldwijde bedreigingen en crises, maar ook door de veranderingen van de publieke arena.
 
In dit essay gaat Steven de Waal in op de technologische revolutie en de impact van de hierdoor veroorzaakte ‘disruptive power of citizens’. Welke eisen stelt dat aan het publiek leiderschap van private partijen? Welke uitdagingen en lessen schuilen hierin voor de corporate governance? Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk, waaronder de coronacrisis, maakt de Waal een analyse.

Niet langer macht, maar gezag

Belangrijke concepten om die nieuwe verhoudingen en disruptieve macht van burgers te beschrijven zijn:

• Razendsnel zwermgedrag
• Permanente Publieke tribune
• Dominantie van een direct derde mediakanaal van en door burgers zelf

De grote macht van de burger vraag om oprecht en overtuigend publiek leiderschap. Leiderschap dat persoonlijk is en niet gekoppeld aan posities. Leiderschap gaat niet langer over macht, maar over gezag. Alleen vanuit persoonlijk gezag kan de publieke arena worden veroverd.

“Alleen vanuit persoonlijk gezag kan de publieke arena worden veroverd.”

Effecten op corporate governance

De grote disruptieve kracht van de burger heeft niet alleen effect op hoe bestuurders zich gedragen in de publieke arena. Het beïnvloedt het voortbestaan van ondernemingen in hun geheel en dus de corporate governance.

De grootste effecten op de corporate governance zijn terug te zien in:

• het bepalen en uitleggen van de normatieve of maatschappelijke positie van een onderneming
• een fundamenteel andere benadering van verantwoording en transparantie.

Deze zaken horen nadrukkelijk thuis bij de RvT/RvC, als vertegenwoordigers van shareholders en stakeholders van de onderneming. Dit betekent dat ook het werkgeverschap van de Rvt/RvC naar het bestuur van een onderneming wordt uitgedaagd. Zowel in de selectie van nieuwe bestuurders als in de beoordeling van de zittende wordt de belangrijkste vraag: kunnen zij zich handhaven in de publieke arena? En kunnen zij in de publieke arena gezag, legitimering en openlijke maatschappelijke steun voor de onderneming veroveren?

Het volledige essay verscheen in Goed Bestuur & Toezicht (nr 2/20) 15 juni 2020 en is hier te downloaden (tegen betaling of gratis voor abonnees van GB&T).