NOG NET OP TIJD: Modernisering staatsbestel op de politieke agenda

Het ‘Plan Modernisering Staatsbestel 2025’ is uit en is een vernieuwing van het eerdere plan waarover Public Space heeft meegedacht en het naar buiten zeker heeft gesteund. De schrijver, Paul Scholten, oud burgemeester van o.a. Arnhem, heeft een uitgebreide ronde gemaakt onder politici, commentatoren en columnisten en, uiteraard,  juridische experts. Dat heeft nu geleid tot een nieuwe versie. En tot agendering op de Vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken.

In het begin van het document legt Scholten uit wat er is veranderd in deze versie.

Allereerst: Uiteraard benadrukt hij verder de grote urgentie van de verandering van het staatsbestel via een versnelde procedure waarin dit politiek en publiek aan de orde komt! Dat was ook de reden dat Public Space erg enthousiast was over dit plan. Het stelt dat er belangrijke wijzigingen al kunnen worden doorgevoerd via een eenvoudige procedure in het parlement via gewone verkiezingen. Het is dus niet nodig meteen te moeten grijpen naar de zware procedures van een grondwetswijziging met twee keer 2/3 meerderheid en verkiezingen tussendoor. Die procedure schat ik als politiek hopeloos in.

Ten tweede, en dat vind ik natuurlijk jammer, verzwakt hij de directe democratie enigszins in zijn voorstellen. We vinden dat jammer, omdat Public Space nu al jaren de conclusie heeft dat Nederland helemaal niet zo democratisch is als wel wordt gedacht, juist omdat we nergens in ons bestel rechtstreeks mogen kiezen wie ons vanuit de overheid gaat besturen. Het referendum wordt afgezwakt, al wordt gelukkig wel via een meningspeiling het publiek meegenomen in dit traject en dat kan er dus ook iets over zeggen. Wat gelukkig wel overeind blijft is de rechtstreekse verkiezing van de premier.

Ten derde, en dat begint natuurlijk steeds actueler te worden, legt hij uit hoe zijn voorstellen de scheiding der machten waarop een rechtsstaat gebaseerd is, veel sterker en structureler maakt. Zoals ik al vaker geconstateerd heb: Nederland houdt naar buiten vaak de façade op van juridische en formele afspraken, maar op de essentie van macht, zoals wie benoemt wie, wie bepaalt wat etc. is men bewust erg vaag. Dan helpt dus de scherpe advisering van Paul Scholten.

Die steeds actuelere politieke discussie is nu dus terug te zien in het opvoeren als een belangrijk ingekomen stuk op een komende Kamercommissie van het relevante departement, namelijk BZK. We gaan het zien.

Download hier de meest actuele versie, die in de Kamercommissie besproken gaat worden.
Lees hier een eerder blog over het Plan Modernisering Staatsbestel.
Wie op het plan wil reageren kan dat doen via modernisering.staatsbestel@gmail.com