De weg naar een gezond zorgstelsel – recensie door Pieter Vos

Pieter Vos was algemeen secretaris van de RVZ (nu RV&S), actief als toezichthouder en adviseur in zorg en onderwijs. In september publiceerde hij een boekbespreking op Nieuwsbrief Zorg & Innovatie over het nieuwste boek van Steven de Waal: ‘Het zal mijn zorg zijn! 7 routes naar een gezond zorgstelsel’.

Samenvatting en analyse

Vos geeft een samenvatting van het boek en analyseert of de voorgestelde aanpak ons op weg helpt naar een gezond zorgstelsel.

In het boek beschrijft De Waal hoe wij een gezondheidszorg kunnen bouwen dat bestand is tegen de problemen van deze tijd en een gezond leven is beschoren. Dat doet hij door de zeven routes uit de ondertitel te presenteren als evenzovele veranderingen -noodzakelijk en onvermijdelijk- om dat ‘gezonde zorgstelsel’ te kunnen bereiken.

Drie overtuigingen

Volgens Vos bestaat ‘Het zal mijn zorg zijn! 7 routes naar een gezond zorgstelsel’ uit een veranderingsaanpak gebaseerd op drie overtuigingen van De Waal:

1. Centrale regie van bijvoorbeeld een overheid werkt niet in een complex systeem als de gezondheidszorg.
2. De polder, maar eigenlijk ook onze representatieve democratie, met zijn overlegcultuur van belangen en compromissen, lost de problemen in de gezondheidszorg niet op.
3. De burger zal de noodzakelijke verandering teweeg brengen.

“de combinatie van zorgprofessional, platformorganisatie, leefomgeving en eigen regie burger – gunt ons een blik op de gezondheidszorg van de (hopelijk nabije) toekomst”

Transformatieroutes

Omdat centrale regie in een complex systeem niet werkt, kun je problemen in zo’n systeem alleen maar oplossen door ruimte te geven aan het elkaar versterkende disruptieve burgers en publieke leiders. Zo ontstaan ‘transformatieroutes’ die naar oplossingen leiden:

1. Stimuleren van civil leadership.
2. Bevorderen van gezondheid.
3. Financieren van toegevoegde gezondheidswaarde.
4. Organiseren vanuit praktische wijsheid van zorgprofessionals.
5. Ontwikkelen van zorgplatforms en platformorganisaties.
6. Realiseren van zorg in de woonomgeving met eigen regie van de patiënt.
7. Stimuleren van moedig leiderschap.

De Waal beschrijft elke route en illustreert deze met praktijkvoorbeelden om de lezer te inspireren. Vos meent de zeven routes van de Waal te kunnen clusteren in drie hoofdrichtingen: gezondheid, de leefomgeving en leiderschap.

“Het is een illusie te denken dat wij de grote opgaven in de gezondheidszorg … succesvol kunnen aanpakken zonder centrale regie.”

Kritiek

Pieter Vos is positief over het overzicht dat de Waal biedt, van de mogelijkheden om de gezondheidszorg voor te bereiden op de toekomst, gepaard met de vele inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Hij plaats echter ook een kritische kanttekening: Vos deelt niet Steven de Waals overtuiging dat burger en professional zonder centrale regie van de overheid in staat zijn om de gewenste transformatie in de gezondheidszorg te realiseren.

Steven de Waal reageert op dit punt van kritiek in zijn blog ‘Waarom centrale regie van de overheid in de gezondheidszorg een illusie is’

Lees de volledige boekbespreking van Pieter Vos op Nieuwsbrief Zorg & Innovatie