Burgermacht buitenspel bij herindeling

Burgers en gemeenteraden worden eenvoudig buitenspel gezet bij de voorbereiding van en besluitvorming over gemeentelijke herindelingen. Er groeit dan ook steeds meer weerstand en verzet bij burgers, bedrijven  en lokale politici.

Grenscorrecties van bovenaf niet gepast in disruptieve tijden

De weerstand groeit tegen de huidige van bovenaf gestuurde praktijk van grenscorrecties waarin provincies de dikste vinger in de pap hebben. De positie en werkwijze van de provincies trekken als het ware een vacuüm in de lokale democratie.

“Grenscorrecties verlopen via regentesk en onzorgvuldig proces”

Een verkenning van Communication Concert en Public Space naar de rol en invloed van burgers en raden bij grenscorrecties toont aan dat op drie punten het bestuurlijk proces verre van democratisch, en zelfs eerder regentesk en onzorgvuldig is in zijn burgerrechten.

Burgers in het ongewisse gelaten

De burger wordt politiek en staatsrechtelijk buiten het hele proces gehouden. Nederland heeft zijn eigen Catalonische kwestie: 1,5 miljoen Nederlanders mogen aan de komende gemeenteraadsverkiezingen niet meedoen vanwege een hangende herindeling, waar ze soms niet eens van weten en waar juist politieke strijd over gevoerd zou moeten worden!

Provincies veel macht bij start herindeling, democratie stokt

De minst democratische en bij burgers minst bekende en gewaardeerde bestuurslaag, de provincies, die indertijd zelf sterk geprotesteerd hebben tegen hun eigen herindeling, hebben veel te vertellen over de start van de kwestie en dit weinig democratische proces.

Onafhankelijke instantie voor burgers en bedrijven ontbreekt

De Tweede Kamer is beslisser en rechter ineen, omdat geen van de bezwaarmakende burgers of bedrijven ergens terecht kunnen bij een onafhankelijke instantie met wettelijke bevoegdheden.

“PolderPaternalisme:
we bedoelen het goed voor u, maar we beslissen wel zónder u”

Mijn voorwoord bij het rapport geeft goed weer waarom ik dit een vreemde, maar tegelijk voor Nederland ook typerende gang van zaken vind. Mijn Public Space Foundation zet zich niet voor niets al sinds de oprichting in 2001 in ter bevordering van actief burgerschap en maatschappelijk ondernemerschap. Ik heb over deze ouderwetste gang van zaken al eerder gepubliceerd en in mijn laatste boek aangeduid als: PolderPaternalisme: goedbedoeld voor u maar zonder u.

Communication Concert speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van dit rapport. We hebben dit rapport dan ook samen aangeboden aan de Vaste Kamercommissie voor BZK op het Binnenhof, aan de voorzitter Erik Ziens en aan de voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), de burgemeester van mijn stad Utrecht, Jan van Zanen.

Hopelijk gaat de politiek met deze oproep vanuit burgers aan de slag.

Download hier het rapport van Public Space Foundation en Communication Concert (2017).