Dit najaar start een reeks colleges rond het laatste boek van Steven de Waal ‘Het zal mijn zorg zijn; 7 routes naar een gezond zorgstelsel’. De collegereeks ‘Van Crisis tot Transformatie in de Zorg’ is een co-productie van Public Space Foundation en de Kring Andragologie van de UvA. Vijf dinsdagavonden met koplopers in de zorg: Paul Habets (huisartsenzorg), Linda Terpstra, Anke van Dijke (geweldgerelateerde zorg), Ingrid Rebel (jeugdzorg), Frido Kraanen (woon zorg), Jos de Blok (thuiszorg), Marcel Canoy (zorgzame buurten) en Albert Jan Kruiter (nieuwe oplossingen in zorg).

Tijdens de coronacrisis is het verder duidelijk geworden dat de gezondheidszorg in de Westerse landen al vóór de pandemie aan fundamentele herijking, reflectie en nieuwe wegen toe was. Het is daarom tijd om voortvarend stappen te zetten in de richting van structurele veranderingen van ons zorgsysteem. De huidige kwaliteit van zorg is in de toekomst niet meer op te brengen, we moeten dringend andere keuzes gaan maken. Dat is het uitgangspunt van het boek van Steven de Waal waarin hij aangeeft hoe koplopers in de zorg, tegen de dominerende bestuurlijke cultuur in, van onderop al lang fundamenteel experimenteren met veranderingen en zorg­innovaties realiseren. In de collegereeks worden deze zorginnovaties van koplopers verkend.

We doen dat door een aantal van de civil leaders die in het boek van Steven de Waal zijn opgevoerd en in het zonnetje gezet, in deze colleges aan het woord te laten. Over hun zorginnovatie (Wat is daar goed aan? Wat hebben de patiënten er aan en wat vonden die ervan? Waarom hebben we het zo gedaan?) en hun civil leadership (Waar liep ik tegenaan? Wie lagen er allemaal dwars? Waar zaten de grootste medestanders en bondgenoten? Vanuit welke drive en waarden wilde ik dit perse doen?).

15 oktober: Ingrid Rebel, Linda Terpstra en Anke van Dijke

Linda Terpstra en Anke van Dijke houden zich vanuit hun achtergrond in de sociale pedagogiek bezig met geweld in afhankelijkheidsrelaties. Dat doen zij in het door hen opgerichte Fier, met inmiddels diverse locaties in het land. Ze combineren in hun maatschappelijk leiderschap hulpverlening met activisme. Ze helpen niet alleen slachtoffers maar zetten tegelijkertijd hun verontwaardiging om in onderwerpen te agenderen voor de politiek: ze maken het onzichtbare zichtbaar, zodat er maatregelen worden genomen. Ze identificeren zich niet met één sector; brengen samenhang aan, ontkokeren en leggen de-humaniserende effecten van de systeemwereld bloot vanuit het perspectief van hun doelgroepen. Als ze in de praktijk merken dat geweldsslachtoffers niet de juiste hulp krijgen, gaan ze zelf aan de slag. Telkens zien ze dat nieuwe maatschappelijke problemen de kop opsteken en er niets of nauwelijks iets voor is geregeld. Ze gaan dan op onderzoek uit: of iets vaak voorkomt, waarom het gebeurt en wat ze er aan kunnen doen. Terpstra en Van Dijke bieden mensen niet alleen hulp en bescherming maar verwachten dat ze werken aan hun toekomst en begeleiden om die reden ook bij onderwijs, sport, werk enz. Hoe ze dit in de praktijk aanpakken illustreren ze aan de hand van diverse voorbeelden.

Ingrid Rebel is de pionier achter de stichting ‘Het dagelijks bestaan’ in Zutphen, een initiatief om jongeren die daar behoefte aan hebben weer zaken te leren en op eigen benen te leren staan. Bij deze instelling kunnen jongeren tussen 14 en 27 jaar werken aan hun levensvragen: ‘Wie ben ik? Wat zijn mijn talenten? Wat wil ik?’ De woongemeenschap biedt naast een dagprogramma ook beschermd wonen, met nadruk op samen doen. Rebel is tevens aanjager van Radicale vernieuwing jeugdzorg, wat bijzonder is omdat ze een achtergrond heeft op het gebied van de sociologie en economie. Zij rolde vanuit haar werk in een woningcoöperatie de jeugdzorg in. Eenmaal in ‘jeugdzorgland’ viel ze van de ene verbazing in de andere. Wat voor haar vanzelfsprekend leek, bleek niet vanzelfsprekend te zijn. Vanuit haar betrokkenheid en verantwoordelijkheid probeert Ingrid Rebel het principe ‘van mens tot mens’ te laten prevaleren boven wet- en regelgeving.

Download hier de flyer met informatie over de collegereeks en de sprekers