Maatschappelijk ondernemerschap
De maatschappelijke onderneming: een visie
Maatschappelijke ondernemingen zijn private organisaties die publieke belangen nastreven, zoals zoals een hoge kwaliteit, brede toegankelijkheid, principes van solidariteit in de uitvoering en doelmatigheid in een bredere uitvoering (bijvoorbeeld ketens). Deze organisaties moeten steeds meer gebruik maken van de principes van de markt en uit het bedrijfsleven, zoals creativiteit, innovatie, klantgerichtheid, bedrijfsmatigheid en competitie. De Public SPACE Foundation speelt een belangrijke rol bij de gedachtevorming rond dit begrip. Dit document biedt een visie op een publiek bestel met maatschappelijke ondernemingen als alternatief voor concurrentie op een open markt volgens het model van commerciële ondernemingen.
Public SPACE/Steven de Waal is de uitvinder in Nederland van het concept ‘maatschappelijke onderneming’. Het is in boekvorm het meest uitgebreid neergelegd in zijn boek ‘Nieuwe strategieëen voor het publieke domein. Maatschappelijk Ondernemen in de praktijk’ (Samsom 2000).
Al vanaf 1991 introduceerde Steven de Waal het concept in lezingen. Ook behandelde hij het concept rudimentair al in het ‘Handboek Maatschappelijk Ondernemerschap’ (met Theo Schuyt)(Bohn Stafleu van Loghum 1994). Dit intellectueel eigendom is wetenschappelijk erkend en ook een tijdlang juridisch vastgelegd in het merkenrecht.
Kern van de visie op maatschappelijk ondernemen
Deze visie is door de Public SPACE Foundation recent verder ontwikkeld op basis van studies in de gezondheidszorg, sociale woningbouw en publieke omroepen. De belangrijkste onderdelen van de visie:
- Wat zijn maatschappelijke ondernemingen?
- Disciplineringsmaatregelen: hoe ziet een ideaal, werkelijk consistent en sturend bestel op basis van dit concept er dan uit?
- Maatschappelijke en politieke discussiepunten: het institutionele gevecht
- Wie moet de maatschappelijke onderneming controleren?
