Praktische Wijsheid in Boardrooms – video

Morele afwegingen en maatschappelijke verantwoordelijkheid worden een steeds dominanter en belangrijker thema in het besturen van grote (maatschappelijke) ondernemingen. [Lees verder onder de video]

Vanwege zijn proefschrift over de waarde en waarden van maatschappelijk leiderschap (‘The Value(s) of Civil Leaders’, Eleven 2014) heeft een groep bestuurders van grote ondernemingen en publieke organisaties Steven de Waal uitgenodigd om met hen te komen praten over leiderschap in relatie tot ethiek en moraliteit in boardrooms.

Hij zal ze met name meenemen in het begrip ‘Phroneisis’ oftewel ‘Praktische Wijsheid’ van Aristoteles, die het vooral als bestuurlijke vaardigheid zag om vanuit integrale afwegingen met ethiek en moraliteit bezig te zijn. Moraliteit moet dus als bestuurder in al je belangrijke besluitvorming zitten, niet in absolute zin maar in een goede balans met je andere afwegingen, zoals strategische of financiële of continuïteitsvraagstukken. Die praktische wijsheid leer je alleen door veel te oefenen, openlijk en oprecht erover te verantwoorden, mensen erin mee te nemen en er zelf op te reflecteren en daar weer van te leren, ook in je karakter en eigen moreel geweten.

Dit staat dus haaks op de vrij domme Nederlandse term ‘moreel kompas’ (overigens geleend van Bennis uit een ook bij hem inmiddels achterhaald boek), omdat dat veronderstelt dat er een moreel Noorden is, een duidelijk te markeren moreel juiste beslissing. Die claim vanuit dit type boterzacht inzicht leidt tot veel moreel verontwaardigd gedrag, maar vooral achteraf! Dat is nu net niet waar de bestuurder voor zit: die moet ter plekke en on time zijn/haar beslissingen goed en afgewogen nemen, inclusief een afweging over toekomstige effecten en ontwikkelingen.

Die term ‘moreel kompas’, vaak in combinatie met ‘ontbrekend’, wordt in Nederland veel gebruikt door allerlei buitenstaanders, waaronder politici en pers, die dus zelf geen bestuurlijke verantwoordelijkheid hebben, als ze er al persoonlijk ervaring mee hebben. Dat is wijsheid achteraf en geen praktische wijsheid (en waarschijnlijk hebben we er dus ook moreel en maatschappelijk niet veel aan)!

Mooie uitnodiging voor een goed gesprek op bestuurlijk niveau over een belangrijk, modern vraagstuk: het nemen van de juiste maatschappelijke verantwoordelijkheid als bestuurder!