Masterclasses – Hedendaagse macht

De Kring Andragologie organiseert dit najaar een reeks masterclasses – opgezet als multiperspectivische studie naar hedendaagse macht – met Willem Vrakking, Klaas Mulder, Geertje Mak, Carolien de Monchy, Diliara Valeeva, Jeroen Oomen en Steven de Waal.

Burgerkracht

In de laatste masterclass van de reeks neemt Steven de Waal – van huis uit andragoloog – de rol van denker en gespreksleider in. Hij neemt ons mee in een open gedachtewisseling en discussie over de verschillende invalshoeken van hedendaagse macht die in deze reeks aan de orde zijn geweest. Daarbij wordt ook de oorspronkelijke invalshoek en stelling van Moisés Naím over ‘het einde van macht’ met elkaar onder de loep genomen. En de vraag of we inderdaad kunnen spreken van een verschuiving van macht als een ‘verticaal fenomeen’ naar een ‘horizontaal fenomeen’, waarbij het meer (dan voorheen) uitmaakt als burgers hun eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.

De grote wetenschappelijke relevantie van de andragologische benadering

Uiteraard zal hij ook ingaan op het gesprek dat tijdens deze collegereeks voortdurend op- en langs kwam, namelijk welke filosofie en frame nu eigenlijk uniek bij de andragologie hoorden en, vooral, wat de moderne tijd daar nu mee zou kunnen.

Om een tipje van de sluiter op te lichten: volgens Steven de Waal zit dat vooral in de normatieve, waardengedreven en humanistische kant van deze sociale wetenschap. De andragologie zoals hij die meekreeg, met name van Okko Warmenhoven in Utrecht, was een sociale wetenschap die het sociale uiterst serieus nam: je kan geen menselijke ellende en problemen en de in onze verzorgingsstaat bijbehorende ‘hulpverlening’, ‘bijstand’ en ‘ondersteuning’ alleen maar ‘onderzoeken’ als een zogenaamd neutrale en objectieve buitenstaander. Hoe gek het voor de meeste positivisten ook mag klinken: juist die pretentie van ‘neutraliteit’ is een niet-neutrale en zelfs politieke opstelling! Die menselijke betrokkenheid met je object van onderzoek moet zich dus ook uiten in je wetenschappelijke arbeid. Vandaar in de andragologie, zoals hij meekreeg en ook zelf uitwerkte indertijd in zijn eindscriptie, was er grote aandacht voor een menselijker wetenschapsfilosofie. In de methodologie van andragologische wetenschap was er toen al veel aandacht voor actie onderzoek en participerende observatie. We zien juist dat nu ook wetenschappelijk sterker worden, in het opduiken van een ethische economie, antropologische methodes, een maatschappelijke bestuurskunde (waar hij regelmatig gastcolleges mocht geven aan de pioniers op dat vlak aan de Universiteit van Tilburg, Wim van de Donk en Gabriel van den Brink), maar ook in de ambities te komen tot een ‘civic university’, zoals zijn alma mater, de RUU, laat zien!

Die andragologische achtergrond verklaart in het denken en schrijven van Steven de Waal zijn grote belangstelling voor civil society en maatschappelijk ondernemerschap en later in zijn proefschrift zelfs de combinatie van ‘values’ en ‘civil leaders’. Deze wetenschapsfilosofie blijkt dus uiterst modern en zeer vooroplopend, want alle universiteiten en sociale wetenschapsstromen zijn nu juist op zoek naar die ethische, normatieve en waardengedreven humanistische benadering!

De toen ontbrekende machtsstrategie

De thematiek van deze college reeks is dus ook wat omineus. Helaas moeten we achteraf constateren dat juist de andragologie en de belangrijkste hoogleraren en bestuurders van dat moment geen adequate machtsstrategie hadden. Dus werd de studie opgeheven. Dat gebeurde overigens op de bekende politieke wijze: er moest bezuinigd worden, deze studierichting bestond pas net en viel dus onder de bureaucratische noemer ‘last in, first out’, gevoegd bij hun vele onderlinge ruzies, leidde dat dus tot een gemakkelijk doelwit.

Praktische informatie en aanmelden

Data: 27 september, 11 en 25 oktober, 8 en 22 november, 6 december 2022, en 24 januari 2023.

Sprekers:
Prof. Willem Vrakking – De Tirannie van Experts;
Dr. Klaas Mulder – Foutje moet kunnen;
Prof. Dr. Geertje Mak – Macht & gender;
Drs. Carolien de Monchy – Macht in de bestuurskamer: vanzelfsprekend en onzichtbaar;
Dr. Diliara Valeeva – Een mondiale machtselite;
Dr. Jeroen Oomen: Machtsstructuren: minder zichtbaar, maar wel harder;
Dr. Steven de waal: Hedendaagse macht en burgerkracht.

Plaats:
De lezingen vinden plaats op Roeterseiland Campus, Universiteit van Amsterdam (Amsterdam-Centrum).

De masterclasses zijn bedoeld voor: 
– Belangstellenden die geïnteresseerd zijn in de werking van hedendaagse macht vanuit verschillende perspectieven, op diverse samenlevingsniveaus; zichtbaar en onzichtbaar. Met een spectrum lopend van o.a. dwingende/formele macht, onderdrukkende macht, zachte macht die uitsluit, onzichtbare machtsstructuren tot aan burger-tegenkracht. Met als vertrekpunt dat macht op zichzelf niet vies of verwerpelijk is, maar in de samenleving een alledaags fenomeen is in de vorm van staatsmacht (wetten, uitvoeringsregels en overheidsbeleid), beïnvloeding door belanghebbenden van het dagelijks leven, als ook in de vorm van het (collectief) leefgedrag van burgers en groeperingen.
– Praktijkprofessionals en specialisten – zoals bij kennisinstituten, beleidsmakers, consultants, adviseurs, transitieleiders – in uiteenlopende sectoren of werken aan multidisciplinaire opgaven; wetenschappers/onderzoekers en docenten in het hoger onderwijs; en andrago(lo)gen;
– Bestuurders, managers en leidinggevenden van (netwerk-)organisaties in de semipublieke sector (waaronder NGO’s, vakbonden), alsmede van bedrijven met een maatschappelijk kompas;
– Burgers die actief zijn in burgerinitiatieven, werken aan de opbouw van de samenleving of anderszins belangstellend zijn;
– Politici, bestuurders en ambtenaren die op enige plek in onze ‘politieke democratie’ actief zijn en werken aan c.q. voor een integer overheidsbestuur.

Uitgebreider informatie: download de flyer Hedendaagse Macht
Aanmelden: kan zowel voor losse masterclasses als voor de hele reeks via deze pagina