Leergang Waardegeladen Besturen – naar een Aristotelische benadering

Naar een Aristotelische benadering van het bestuur, waarbij besturen en deugen bewust hand in hand gaan.
Public SPACE ontwikkelde en verzorgt in samenwerking met ISVW en PBLQ de tweedaagse cursus Waardegeladen Besturen.
Aan bestuurders en hun organisaties worden paradoxale eisen gesteld. Van hen wordt verwacht dat zij met hun technische kwaliteiten (steeds weer en nog meer) efficiënt en effectief zijn. Anderzijds moeten zij flexibel zijn, weten hoe je meebeweegt met de maatschappelijke, politieke en economische dynamiek en zelf verantwoordelijkheid dragen voor morele keuzes die zich voordoen. Bestuurders moeten gewoon besturen, ook medemenselijk zijn en met gevoel voor bijzondere omstandigheden opereren. Van hen wordt verwacht dat zij hoogwaardig presteren en altijd het goede voorbeeld zijn.
Een van mijn langjarige sporen in Public SPACE is denken over het beste en meest waardevolle management en bestuur, als uitvloeisel van mijn deelname aan de managementindustrie vanaf de jaren 80. In mijn ogen is dat debat de laatste 20 jaar te veel beïnvloed door economen (die ten onrechte meenden dat bestuur rationeel zou zijn, al is het maar in het najagen van aandeelhouderswaarde) en bureaucraten (die menen dat ‘goed bestuur’ vooral risicomijding, voorspelbaarheid en beheersing moet inhouden). Mijn fundamentele kritiek hierop, gevoed door mijn eigen empirische observaties van de managementpraktijk, is al een tijdlang dat Macchiavelli (1469-1527 Florence, door filosofen geplaatst in de lijn van Aristoteles, namelijk wetenschappelijk nadenken over politiek) en Shakespeare (1564-1616 Stratford-upon-Avon) betere filosofen waren, ook over modern management dan die theoretische illusies.
Het goede nieuws voor mij is dat een nog betere en filosofischer kritiek stamt van nog eerder, meer dan 2300 jaar geleden, namelijk van Aristoteles. Aristoteles is nu zelfs onderdeel van de vernieuwende managementliteratuur (o.a. recent in een aantal uitgaven van Academy of Management), met als zeer toegankelijk succesnummer “Practical Wisdom. The right way to do the right thing.’ van Schwartz en Sharpe. Kortom, eindelijk gaan we bij zo’n belangrijk fenomeen als management en leiding over al de instituten en organisaties het hebben over het meest cruciale: praktische wijsheid.
Daar komt voor Nederland nog een institutionele verwarring bij die diep insnijdt in leiding en bestuur en heb ik behandeld in mijn laatste boek ‘Burgerkracht met Burgermacht‘. Enerzijds zitten we middenin (minstens retorisch) de transformatie van de verzorgings- en verzekeringsstaat op basis van een nieuw paradigma, namelijk inzettend op een grotere rol voor actief burgerschap. Tegelijk worden de bestaande maatschappelijke ondernemingen steeds verder in overheidsregels en – toezicht ingesnoerd en daardoor juist ontdaan van hun wortels in en partnership met actief burgerschap. Die liggen echter aan de basis van hun oorsprong (particulier initiatief) en hun huidig wettelijk erkende positie als uniek Nederlandse publiek/private constructie. Dit insnoeren hebben we de laatste tijd gezien rond woningcorporaties (domeiningreep, woonautoriteit, bestuurderstoets, verhuurderheffing), pensioenfondsen (beheer- beleggings- en rekenregels vanwege de financiële crisis), onderwijsinstellingen en zorginstellingen (uitkomst debatten over problemen in verpleeghuizen en falen, zoals Ruwaard van Putten, Philadelphia en MeaVita). Telkens is de door financieel-economische parameters en politieke angst voor publieke risico’s bepaalde beweging naar meer regels, meer inperking en verantwoording en meer overheidstoezicht, dus geen vertrouwen in hun eigen herstellend vermogen en ook niet in hun wortels in hedendaags actief burgerschap.
In de leergang ‘Waardegeladen Besturen’ gaan we het dus hebben over cruciale Aristotelische thema’s in modern management: deugden, wijsheid, balans, oordeel, menselijkheid. Dit sluit natuurlijk ook heel goed aan bij mijn promotie over ‘The Value(s) of Civil Leaders’.
Ik beveel deze leergang zeer aan, al is het maar om te weten dat het denken over ‘goed (in de dubbele betekenis van het woord, dus zowel technisch en competent, als moreel) management’ nu echt begint, aan de hand van deze klassieke filosoof.
De opleiding wordt verzorgd op 27 en 28 oktober 2016 op het landgoed van ISVW.
De docenten zijn naast Steven de Waal, Jan Flameling en Teresa Cardoso Ribeiro. In 24 uur komt u in samenspel met hen en de andere deelnemende bestuurders tot een propositie die antwoord geeft op de vraag: hoe geef ik, in aanvulling op de bestuurlijke ervaring en technische kwaliteiten die ik reeds in huis heb, op Aristotelische wijze concreet vorm aan waardegeladen besturen in mijn bestuurlijke praktijk?
Meer informatie en inschrijving