De DSB Bank is onder curatele gesteld na een moderne massale bankrun van verontruste klanten. Het past daarmee geheel in de voornaamste achtergrond van de oprichting van Public SPACE: de burger is een grote machtsfactor aan het worden in de publieke ruimte. Dit is zo snel en massaal gegaan, dat overheid, bedrijfsleven en nonprofit sector (zie het boek Strategisch management voor de Publieke Zaak) dit mentaal nauwelijks doorhebben en er strategisch onvoldoende op anticiperen.
De opkomst van de burger kent vele oorzaken, maar de moderne ICT-middelen, via mobiele en individuele telefonie, als Twitter, sms, e-mail maken het tot een werkelijke en zelfstandige macht. De massa heeft niet alleen een stem gekregen, maar ook een krachtig organiserend middel. Deze macht kan positief en negatief geduid en gebruikt worden. Hier heb ik de neiging ze positief te duiden, dus als wisdom of crowds.
“Niet van bobo’s, journalisten of andere zelfbenoemde vertegenwoordigers van de publieke opinie, maar rechtstreeks uit de huiskamer …”
Er heerste al veel te lang een negatief imago rond de DSB Bank, gevoed door telkens dezelfde verhalen over onbetrouwbare producten en marketing. Consistentie heeft nu eenmaal een versterkend effect. En nog zo’n signaal: verhalen die ook in huiselijke kring van mond-op-mond gingen. Dat werd weer versterkt door de vage en terughoudende verhalen van de bankbestuurders en een – aarzelend – op gang komen van de officiële kritische reactie van rechters, toezichthouders e.d. Want dat is wat het meest opvalt in deze moderne tijd: hoe traag de officiële instanties en bestuurders opereren ten opzichte van deze nanosecond wereld van via het web verbonden burgers.
Gelaagdheid van bestuur en toezicht
De gelaagdheid van onze vertegenwoordigende democratie stond hierdoor al ter discussie, dat geldt nu ook voor de gelaagdheid van ondernemingsbestuur en overheidstoezicht. Het meest positieve is dat deze casus aantoont dat er geen alternatief is voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Al het andere werkt op den duur tegen je en maakt je kwetsbaar voor publieke kritiek. Niet van bobo’s, journalisten of andere zelfbenoemde vertegenwoordigers van de publieke opinie, maar rechtstreeks uit de huiskamer, from the heart of civil society. Dus: het strategisch overdenken nog steeds meer dan waard.
