Antwoord op governancevragen. NVZD certificaat voor goede zorgbestuurders.

Zorgbestuurders worden openlijker, kritischer en meer persoonlijk beoordeeld.  De NVZD heeft in antwoord hierop een accreditatiesysteem ingericht. Maar is dit het juiste antwoord?

In het Zorgvisie Magazine van mei 2014 verwoordt Steven de Waal een kritische visie op het door de NVZD ingestelde accreditatiesysteem met register op voor goede zorgbestuurders.

De NVZD streeft daarmee twee doelen na:

1. Professionalisering.
   Intern, gericht op verdere professionele ontwikkeling van de leden van de NVZD
2. Legitimering
   Extern, gericht op publiekelijke verantwoording van de kwaliteit van zorgbestuurders via een diploma, uitgaande van een transparante methodische toetsing.

Kritiek

De Waal concludeert op basis van 4 argumenten dat het tweede doel niet gerealiseerd wordt met dit accreditatiesysteem:

1. De focus op professionalisering is te beperkt en legt teveel nadruk op technische competenties. Bij goed bestuur spelen ook karakter en leiderschap, het vermogen overeind te blijven in de boardroom dynamics en een maatschappelijke moraal, een rol.
2. Het kwaliteitsoordeel van ‘de markt’ wordt vervangen door dat van een jury. De introductie van het NVZD-certificaat suggereert dat het huidige op de markt gebaseerde mechanisme van beoordeling en bewaking faalt. Er bestaat een heel palet aan beoordelaars, awards en prijzen door o.a. financiële instellingen, opleidingen en executive search bureaus. De NVZD voegt daar een juryoordeel door auditoren onder regie van een toetsingscommissie aan toe. Maar …
3. Het juryoordeel is onvoldoende gelegitimeerd. Zo’n jurysysteem veronderstelt een erkende body of knowledge waaraan getoetst kan worden.
4. Het biedt geen verweer tegen populistische kritiek.
   Een juryrapport mist de nodige transparantie en wetenschappelijke onderbouwing om tegengas te geven aan populistische kritiek. De jury blijft de elite die ‘als slager zijn eigen vlees keurt.’

Wat dan wel?

Het versterken van het leermechanisme van de bestuurlijke professional zit goed verwerkt in het NVZD-stelsel, maar voor de beoogde externe legitimering is meer nodig:

1. Voluit inzetten op oordeelsvorming, alertheid en moed van de raad van toezicht. Als het bestuur faalt, faalt ook het intern toezicht, de werkgever van het bestuur.
2. Ook voor dat toezicht is professionalisering nodig:
   – Periodieke beoordeling van het toezicht van buitenaf via visitaties.
   – Sancties tegen personen die fouten maken.
   Dit vergt samenwerking met de overheid. Bijvoorbeeld een gecombineerd instituut van de NVZD met de NZa.
3. De vergoeding bij ontslag van bestuurders wordt overgelaten aan het oordeel van de raad van toezicht, waarover deze publiekelijk verantwoording aflegt. Een scherp oordeel over bestuurders vergt onderhandelingsruimte voor de raad van toezicht.

Dit artikel verscheen mei 2014 ZORGVISIE MAGAZINE 5  39
Download het volledige artikel 2014 05 Antwoord op governancevragen – NVZD certificaat Zorgvisie