Met het project ‘Van wie is de energie?’ willen de initiatiefnemers Architectuurcentrum AORTA en de lokale energiecoöperatie Heuvelrug Energie verkennen wat ervoor nodig is om in een co-creatief, gelijkwaardig, rechtvaardig en gebiedsgericht proces te werken aan de energieopgave in natuur en/of landbouwgrond. Dit wordt gedaan aan de hand van de casus Langbroek-Kolland. Steven de Waal is counselor van dit traject.

Op woensdag 10 april 2024 staat het samen vormgeven aan de ruimtelijke inrichting van Langbroek-Kolland centraal. Tijdens deze eerste stakeholdersessie leren de deelnemers elkaar en het gebied beter kennen. Welke opgaven spelen hier? Wie of wat zijn (f)actoren die invloed hebben? En wat vinden zij los van elkaar belangrijk voor het gebied?

Het gebied tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Langbroekerwetering is aantrekkelijk. Met mooie landgoederen en afwisselend landschap is het er fijn wonen, werken en recreëren. Maar er zijn ook veel opgaven voor de toekomstige inrichting van dit gebied. Denk aan verduurzamen van de landbouw met voldoende verdienmogelijkheden voor agrariërs, het herstellen van de natuur, waterbeheer en klimaatadaptatie. Maar ook recreatie, opwek van duurzame energie, behoud van de cultuurhistorie en versterken van het landschap.

In een drietal sessies verkennen belanghebbenden wat de ruimtelijke opgaven, waarden en wensen van alle betrokkenen zijn en hoe die zo goed mogelijk een plek kunnen krijgen. Daarbij zoeken we naar veelbelovende combinaties van functies, zoals voedselproductie, waterberging en natuur en gaan we in gesprek hoe we tot een rechtvaardige verdeling van lusten en lasten kunnen komen.

Steven de Waal zal de gesprekken observeren en van reacties voorzien. De voornaamste inbreng vanuit zijn Denktank Public Space is uiteraard over de plaats van burgerinitiatieven in dit soort energietransities. Vooral door het grootschalige van dit soort projecten en tegelijk de enorme complexiteit van het maatschappelijk krachtenveld ter plekke, zoals boeren, burgers en bedrijven, is dit bestuurlijk experimenteel en zeker voor degene die klassiek een regierol claimen, zoals gemeenten, een heel spannend project.
We werken toe naar mogelijke scenario’s (ontwikkelingsrichtingen) voor de toekomst. In de laatste sessie bespreken we deze mogelijke beelden voor de toekomst. We verkennen wat ervoor nodig is om daar te komen en wie met elkaar moeten samenwerken om dit beeld te realiseren.

Als daar voldoende draagvlak voor is, werken we in de volgende fase, vanaf september, de scenario’s verder uit. Wat betekent de keuze voor een bepaald idee? Hoe ziet dat er concreet uit? Is dat wat we willen? Als we dat met elkaar helder hebben, kunnen we stappen gaan zetten om het scenario met het meeste draagvlak te vertalen naar de praktijk: een pilotproject. Samen bouwen we de toekomst!

Van wie is de energie? is een initiatief van Architectuurcentrum AORTA en de lokale energiecoöperatie Heuvelrug Energie in samenwerking met landschapsontwerper Arjen Spijkerman, Waardenburg Ecology en Public Space Foundation, en mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de gemeente Utrechtse Heuvelrug.