Van strategische planning naar strategische intelligentie

Wat is eigenlijk strategie? Hoe groot is onze strategische intelligentie? Wat bleek daarvan in de grootste test van onze lopende strategie: de pandemie en de sociale, culturele en technologische impact daarvan?

Dit zijn de thema’s van Steven de Waal in actuele lezingen en dialogen over strategie met voorzitters van Raden van Toezicht in de publieke sector, zowel zorg, woningcorporaties als onderwijs. Zie ook een video over deze bijdragen aan de strategische intelligentie in de publieke sector.

Belangrijke strategische thema’s in de huidige strategie literatuur die hij langsloopt, zijn:

• De aloude SWOT- analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats)
• Disruption als majeur thema in de strategie literatuur, in de Angelsaksische literatuur al zo’n 8 jaar, uiteraard ook zoals neergeslagen in zijn concept van de ‘disruptive power of citizens’, dankzij de #DigitalCivilRevolution. Zie ook oa zijn lezingen in Ottawa, Canada voor de Policy Thinktank en in Berlijn, Duitsland voor een congres over gezondheidszorg:
• Resilience: flexibele veerkracht, het vasthouden van de strategische koers temidden van weerstand, opdoemende problemen of zelfs rampen, zoals de pandemie. Ook wel ‘het volgen van geitenpaadjes’ genoemd.
• De omslag van strategische planning naar strategisch management, strategisch leiderschap en strategische intelligentie
• Monitoring van de uitvoering van de gekozen strategische richtingen en doelen als nieuwste uitdaging voor RvB en RvT
• Formulering van Purpose en Public Value, voortbouwend op het aloude adagium van Sun Tzu: zonder doelen geen strategie
• PR strategieën als een veel crucialer en moderner onderdeel van alle strategie dankzij de #permanentpublicgrandstand en de macht van het #derdemediakanaal van, voor en door burgers zelf. Een goede weergave op video tref je aan vanuit een lezing in Wellington, New Zealand.

Drie belangrijke nieuwe strategische invalshoeken

Er zijn nu drie nieuwe strategische invalshoeken bijgekomen, die men zeker op het netvlies moet hebben, wil men echt modern strategisch denken:

a. De publieke arena is fundamenteel veranderd, daarvoor is publiek leiderschap nodig met andere skills, andere houding en andere boodschappen. Er zijn analyses dat het laatste en voorlaatste punt (de PR aanpak als strategisch  cruciaal en (externe) aandacht voor Purpose) veel samenhang hebben en daaruit voortkomen: de leiding van ondernemingen en publieke diensten is niet ineens braver, beter bedoelend en transparanter geworden, er is een strategische noodzaak beter het publiek (en dat zijn burgers, consumenten, kiezers) ervan te overtuigen dart dit een ‘goed’ bedrijf is, anders wordt je op het nieuwe mediakanaal gekielhaald! Dit was al gaande voor de pandemie, al hadden de meeste strategische planners dat toen nog niet door.

b. Het bedrijf moet leren van de pandemie. Je kan niet de grootste wereldwijde ramp van de laatste decennia eenvoudig achter je laten: we hebben het overleefd en we gaan weer door in de oude routines. De top van de organisatie moet aan de fall-out in psychologische en sociale zin veel aandacht geven, maar moet ook heroverwegen of de oude strategische analyse nog klopt. Men moet opnieuw in aanmerking nemen en wegen verschijnselen als; de getoonde solidariteit, de getoonde professionele flexibiliteit, het veilig stellen van de continuïteit, de dreigende burnout, de technologische winst die is geboekt, etc. Alle pogingen de pandemie ervaring ‘over te slaan’, zullen als een boomerang terugkeren naar het bestuur en intern toezicht (en overigens ook naar heel veel extern toezicht, dat ook graag net doet alsof er niks gebeurd is).

c. Gezien de nieuwe macht van burgers, in opinie, in publiek debat, maar zeker ook in bottom-up organisatie en zwermgedrag, moet men tijdig gaan nadenken over de strategie richting nieuwe burgerorganisaties, zoals coöperaties of protestbewegingen of gezamenlijke roep om nieuwe inbreng. Gezien de nieuwe macht en de positie als maatschappelijke onderneming ligt partnership veel meer voor de hand dan burgerorganisaties beschouwen als concurrenten.

Deze invalshoeken leiden op dit moment tot hele goede en inspirerende gesprekken met voorzitters!