(Weer) een nieuw partijbestuur PvdA

Op 6 oktober j.l. woonde ik als gast het PvdA congres bij met een bijzondere belangstelling: op verzoek van Ruud Koole had ik de weken daarvoor meegeholpen een nieuw partijbestuur te formeren. Het vorige was onverwacht opgestapt na interne ruzie. Ruud was gevraagd als interim-voorzitter de ‘boel bij elkaar te houden’ tot er weer een nieuw gelegitimeerd partijbestuur was geaccordeerd door het congres. Want zo gaat dat in democratische partijen.
Ik schrijf dit in de week waarin Marijnissen als verlicht despoot een volledig volgzaam gemaakt congres van de SP achter zich krijgt en kort nadat Verdonk haar ‘beweging’ aan het volk toont. Ik begrijp niet goed hoe je aan democratie kunt bijdragen met organisaties die in zichzelf geheel niet geloven in en handelen naar democratie. Word je eigen gedrag niet geacht een afspiegeling te zijn van je diepste overtuigingen, zeker als politicus? Moet ik uit de steun die zij hebben van het electoraat dan concluderen dat ook de Nederlandse kiezer eigenlijk af wil van de meerpartijen democratie en een ander soort duidelijkheid wil? Hopelijk dan niet het Chinese model van ‘Maak Marijnissen ons aller grote leider’, maar mogelijk wel het ‘winner takes all’– principe van UK en USA?

Vormgeving van directe verkiezingen

Hoezeer ik dus principieel ook voor democratie in politieke organisaties ben, en dus van harte bestuurlijk aan de basis heb gestaan van de huidige directe verkiezingen door de leden van fractievoorzitters/politieke trekkers en de partijvoorzitter in de PvdA, toch vind ik de vormgeving hiervan in de PvdA nog lang niet optimaal. Op alle niveaus in de partij is er namelijk sprake van een teveel aan ‘spreiding van macht’, maar zonder ’toezicht’, zonder ‘eenheid van leiding’ en zonder ‘integrale accountability’. Kort samengevat in simpele woorden: we kiezen weliswaar democratisch allerlei bestuursorganen, maar we vertrouwen ze te weinig om ze alle bestuurlijke macht te geven die bij die verkiezing en legitimering horen. Het bestuurlijk hoofdprincipe van de PvdA lijkt dus niet zozeer democratie, maar wantrouwen naar macht en leiderschap. Met behoud van het eerste, moeten we werken aan het tweede. Ook dat vergt leiderschap. Daar heb ik met dit partijbestuur en deze voorzitter alle vertrouwen in.