Een kijk op de toekomst van de zorg – interview

Stel je eens voor: de ambulance staat vast, kraamzorg valt weg of je demente ouder kan nergens terecht, terwijl de wachtlijsten verder oplopen. Het zijn beelden die we liever niet zien, maar door de stijgende zorgvraag steeds reëler worden. In deze speciale uitzending op 11 juli 2025 rond het boek ‘Het zal mijn zorg zijn’ op New Business Radio keek presentator Ron Lemmens met Steven de Waal en mensen uit de sector naar de toekomst van de zorg.

Met zijn boek ‘Het zal mijn zorg zijn; 7 routes naar een gezond zorgstelsel’ wil De Waal laten zien dat er al volop positieve initiatieven zijn. Hij daagt mensen uit om zelf in actie te komen en wijst de weg naar een beter zorgstelsel via zeven praktisch toepasbare routes. Recent is ook een collegereeks gehouden aan de UvA waarin een aantal koplopers (* zie onderstaand overzicht) uit het boek een groot gehoor heeft geïnspireerd.

Verder te gast in het programma:

• Zorgondernemer Jos de Blok van Buurtzorg staat bekend om zijn visie op minder regels en meer focus op de patiënt. Met Buurtzorg heeft hij een organisatie opgebouwd van 14.000 medewerkers, die keer op keer wordt geëerd als beste werkgever.
• Philip Idenburg is trendwatcher en toekomststrateeg met een lange staat van dienst. Hij is de auteur van het succesvolle managementboek over de toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg: ‘Diagnose 2025’ uit 2010.

Innovaties in de zorg wachten niet op landelijk overleg

De algemene boodschap en filosofie in het boek dat de belangrijkste innovaties in de zorg al lang plaatsvinden vanuit de zorginstellingen zelf, dus vanuit professionals en ondersteunende staf, maar ook door patiëntenorganisaties en boardrooms. Vanuit een achterhaalde bestuurlijke routine gelooft Nederlands bestuur nog dat je dit soort complexe systemen als de gezondheidszorg verandert en vernieuwt door veel te vergaderen, papier te produceren en ‘van bovenaf’ aan een nieuw ‘systeem’ of ‘stelsel’ te werken. Dat is vrij hopeloos, kost de verkeerde energie en ondertussen, zo laat De Waal zien, gaan de gewenste innovaties overal in de zorg al door. Uiteraard is daar dan ook, ondanks de mooie woorden aan de vergadertafels, veel weerstand tegen, daarom is er ook echt leiderschap voor nodig. Het ergste argument waarmee die weerstand soms gepaard gaat, is ‘Ja, leuk idee, maar dat kan nu niet, daarover zijn we nu landelijk (of regionaal) nog in overleg’.

Andere thema’s die langskwamen en actueel zijn o.a.:

• De overgang naar bevorderen van gezondheid en preventie. De Waal reageerde daar wat afhoudend op, ondanks het goede idee, want het werkt niet goed om dat te willen beleggen bij het huidige zorgaanbod. Beter is het om allerlei incentives in te richten, door zorgverzekering en belastingen, en collectieve maatregelen – zoals goedkoper maken van goed voedsel en weren van verkeerd voedsel bij scholen – om het bij de mensen zelf te gaan bevorderen. Zo laat de enorme groei van fitness centra zien: die zijn er niet gekomen door overheidsbeleid, of een poldernota, maar doordat mensen zelf aan hun gezondheid en fitheid willen werken.
• De omzetprikkel die in veel overheidsfinanciering zit, waardoor bij het huidig zorgaanbod een prikkel zit om MEER te doen, MEER patiënten te helpen en MEER verrichtingen te doen, i.p.v. inzetten op begrip, steun en hulp bij wat mensen zelf kunnen. Dit werd ook sterk benadrukt door Jos de Blok in zijn interview in de uitzending.
• De collectieve maatregelen die inzetten op meer actief burgerschap (de missie van Public SPACE) gaan over bestemmingsplannen, collectieve woonconcepten en inrichting van de woonomgeving in aansluiting op de zorg die dichtbij geleverd kan worden en aanwezig is, dit zat ook in de bijdrage van Philip Idenburg in de uitzending.

Al met al een rijk interview met twee interessante gasten over een belangrijk en actueel onderwerp: hoe krijgen we nu eindelijk een betere gezondheidszorg, na al het gepraat en vergaderen daarover!

Beluister de aflevering hier op SoundCloud.